Pod koniec XX wieku naukowcy i badacze przestrzegali świat przed rozwojem epidemii HIV. Prowadzone przez wiele lat prace nad stworzeniem leków zabezpieczających przed zakażeniem wirusem doprowadziły do tego, że HIV nie stanowi już tak dużego zagrożenia, jak myślano w roku 2000 czy 2001.
Dziś osoby zakażone wirusem HIV, a są ich na świecie miliony, mogą prowadzić normalne życie zawodowe i rodzinne, a jednocześnie cieszyć się dobrym zdrowiem przez wiele lat. Warto jednak zauważyć, że HIV to niejedyna choroba przenoszona drogą płciową. Takie choroby zakaźne jak kiła, rzeżączka, chlamydia są także przenoszone tą drogą i nie są obecnie rzadkością w naszej populacji. Czy za kilka lat będą one stanowić poważne wyzwanie epidemiologiczne dla zdrowia publicznego?
Z danych opublikowanych przez WHO w 2019 roku wynika, że każdego dnia dochodzi do ponad 1 miliona zakażeń przenoszonych drogą płciową (eng. STI - sexually transmitted infection). Dr n. med. Bartosz Szetela, specjalista w dziedzinie chorób zakaźnych z Wrocławskiego Centrum Zdrowia, Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odporności Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, potwierdza, że choroby zakaźne przenoszone drogą płciową nie są rzadkością w jego praktyce. Z danych prezentowanych przez specjalistę podczas spotkania prasowego pt. “Co powinniśmy wiedzieć o chorobach przenoszonych drogą płciową”, które odbyło się 2 września, wynika, że nawet u kilku do kilkunastu procent pacjentów zgłaszających się do poradni POZ stwierdzono objawy chorób takich jak rzeżączka, kiła czy chlamydia oraz potwierdzono to rozpoznanie w badaniach diagnostycznych.
Dr Bartosz Szetela, jak i eksperci Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że najlepszą metodą zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową jest uprawianie bezpiecznego seksu i używanie podczas kontaktów seksualnych prezerwatyw. Warto podkreślić, że część z tych chorób, np. kiła, może być przenoszona także poprzez zwykły pocałunek. Ponadto osoby zmieniające partnerów seksualnych powinny pamiętać o wykonywaniu badań wykrywających infekcje przenoszone drogą płciową. Specjalista komentuje, że lekarze wciąż zbyt rzadko kierują pacjentów na takie badania, ponieważ mają także trudności z identyfikowaniem objawów chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową.
Niezwykle ważnym tematem, który został szeroko omówiony podczas spotkania prasowego, jest także profilaktyka poekspozycyjna (PEP) HIV. Dr Bartosz Szetela podkreślał, że istnieją pewne grupy zawodowe, do których taka profilaktyka jest kierowana.
– Przede wszystkim są to grupy zawodowe narażone w swojej pracy na kontakt z materiałem zakaźnym: w tym m.in. lekarze, pielęgniarki, diagności laboratoryjni, ratownicy medyczni, położne, ale także policjanci, strażacy, strażnicy miejscy, personel sprzątający. Jeśli w momencie wykonywania pracy dojdzie do ekspozycji, każdy pracownik na koszt pracodawcy powinien być poddany profilaktyce poekspozycyjnej, która powinna zostać podana do 48 godzin od ekspozycji. Skuteczność takiego działania została oceniona na niemal 100-procentową - wyjaśnia ekspert.
Inną metodą zabezpieczenia przed zakażeniem wirusem HIV jest profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP), która powinna być kierowana do osób narażonych na częstą ekspozycję z wirusem HIV lub podejmujących ryzykowne kontakty seksualne. Są to przede wszystkim osoby mające kontakty seksualne bez użycia prezerwatyw z osobami zarażonymi wirusem HIV, osoby, które stosowały profilaktykę poekspozycyjną po kontakcie seksualnym w ciągu ostatniego roku, a także te, które chorowały na chorobę przenoszoną drogą seksualną w ciągu ostatniego roku, ponadto osoby mające kontakty seksualne pod wpływem substancji psychoaktywnych, używające narkotyków dożylnie, świadczące usługi seksualne, a przede wszystkim osoby zwracające się z prośbą o włączenie PrEP do lekarza. PrEP to ochrona dla osób podejmujących ryzykowne działania seksualne, ale przede wszystkim nowa jakość życia dla par, w której jedna z osób jest zakażona HIV. PrEP pozwala takim parom na prowadzenie normalnego życia seksualnego, a badania pokazują, że jedna tabletka przyjmowana codziennie chroni osoby narażone na ekspozycję niemal w 100 proc. przed zakażeniem HIV.
Lekarze muszą pamiętać o STICoraz częściej należy uwzględniać choroby przenoszone drogą płciową w diagnostyce różnicowej, niezależnie od charakteru objawów. Wywiad kliniczny przeprowadzany przez lekarza powinien być wolny od stereotypów i uwzględniać wszystkie rodzaje kontaktów seksualnych pacjenta. Ponadto diagnostyka i terapia chorób przenoszonych drogą płciową powinna być prowadzona przez każdego lekarza z dostępem do gabinetu zabiegowego. Zdaniem eksperta łatwość diagnostyki chorób przenoszonych drogą płciową i szybka poprawa stanu zdrowia pacjenta po zastosowaniu właściwego schematu terapeutycznego dają dużą satysfakcję z wykonywanej pracy lekarzowi, a także zwiększają zaufanie pacjenta do medyka.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem? Umów e-wizytę.
Dalej masz pytania? Skorzystaj z porady naszego lekarza.
Skontaktuj się z lekarzem
Skontaktuj się z lekarzem